[ә]
– этот звук иначе можно обозначить как очень мягкий . Он близок к русскому в словах “сядь”, “глянь”, “ряд”. При произнесении буквы “ә” опустите кончик языка к нижним зубам. Кстати, звук есть в английском языке: black, hat – , .
Прослушайте и повторите
Аудио 00:08- 00:54
Ә авазы- звук ә
Аудио 00:55- 01:28
Әти белән әни эшкә баралар. Әти әнигә әйтә: «Әйдә, мәктәпкә барабыз». – Папа с мамой идут на работу. Папа говорит маме: «Давай пойдем в школу».
Әти миңа:«Бер әйбер дә әйтеп булмый», – диде. – Папа мне сказал: «Ничего нельзя сказать».
Эшлә, улым, эшлә. Эшләгән кешедә хөрмәт булыр. – Работай, сынок, работай. Работающему человеку приходит уважение.
Әрәмәдәге әрем әче (скороговорка). – В тальнике полынь горькая.
При произнесении самой частой является ошибка, появившаяся в силу влияния графики: при чтении саму букву путают с русской ‘е’. Необходимо сразу отметить, что между ними нет никакого родства. Более того, звуки и нередко взаимозаменяют себя в схожих позициях, влияя на значение слова. Например: ишетә – ишетте (слышит- услышал) и т.п.
Сценарий праздника осени на татарском языке в детском саду
Музыка астында балалар залга керәләр. Зал көзге яфраклар белән бизәлгән.
А.б.
Айгизә
Исәнме, көз, исәнме көз!
Көттек без килүеңне.
Алтын көз, синнән сорыйбыз
Бүләкләр бирүеңне.
Айзат
Көз килде.
Уңыш булды.
Табын сый белән тулды.
Рәхим ит, дус,
Көзге бәйрәмгә!
Камилә
Салкын җилләр исә,
Тәрәзәгә чиртә.
Сап-сары яфраклар
Җиргә очып төшә.
Нәзилә
Сары яфрак белән
Безнең бакча тулган.
Кояш та елмаймый.
Белмим, нәрсә булган?
Динә
Җирдә сары яфрак-
Көз килүнең билгесе.
Сары яфрак- көз-чибәрнең
Төшеп калган көзгесе.
Ямгинә
Саргая таллар, усаклар,
Алмагачлар һәм каен.
Көннән-көнгә арта бара
Җир өстендәге алтын.
Самир
Көннәр инде салкынайды,
Кышлар бераз якынайды.
Тирә-юнь гел сары төстә
Әллә соң бу алтын аймы?
Артур
Кошлар оча төркемләп,
Яңгыр ява иркенләп,
Кояш чыгып алгалый,
Моңсу караш салгалый.
Ранис
Иртәләрен туң төшә,
Күңелләргә моң төшә,
Көн яктысы тарала,
Яңгыр катыш кар ява.
Алишер
Осень наступила,
Высохли цветы.
И глядят уныло
Голые кусты.
Никита
Вянет и желтеет
Травка на лугах.
Только зеленеет
Озимь на полях
Альмир
Падают, падают листья,-
В нашем саду листопад.
Красные, желтые листья
По ветру вьются, летят.
Птицы на юг улетают:
Гуси, грачи, журавли.
Вот и последняя стая
Крыльями машет вдали.
Азалия
Нурислам
А.б. Сөмбелә, кара әле, безгә кунакка бәләкәй куяннар да килгән. Нәниләр башкаруында “Куяннар биюе” карагыз.
Көз. Рәхмәт, балалар! Булдырдыгыз! Ә хәзер әйдәгез уйнап алыйк.
(Көз яшелчәләрне, җиләк-җимешләрне идәнгә чәчә.)
Яшелчәләрдән аш пешерәбез, салат ясыйбыз, ә җиләк-җимешләрдән тәмле кайнатма, компот кайнатабыз. Шуның өчен аларны аерып шушы савытларга салырга кирәк.
Уен “Яшелчә һәм җиләк- җимешләрне аер”
А.б. Җәй һәм көз көне авыл җирендә эш аеруча күп була. Безнең балалар да өлкәннәргә ярдәм итә. Ләкин арада эшләргә яратмаучылар да очрый. Хәзер “Антошка” дигән шаян җыр тыңлап китәбез.
Көз. Мин кырларда игеннәрне, бакчаларда җиләк-җимеш, яшелчәләрне өлгертәм. Урманнарда күп итеп чикләвек, гөмбәләр үстерәм. Балалар, чикләвекләр, я гөмбәләр турында берәр җыр җырлап күрсәтегез әле.
Җыр “Грибочки”
А.б. Хәзер егетләребез татар биюен башкаралар.
Самир, Нурислам, Айзат, Альмир башкаруында татар егетләре биюе.
А.б. Безнең кызларыбыз да малайлардан калышмый. Кызлар башкаруында зонтиклар белән бию карагыз.
Көз
Ай, рәхмәт, балалар! Бигрәк матур җырладыгыз, биедегез, уеннар уйнадык. Ә хәзер кунакларыбызга көзге әкият күрсәтәбез.
ШУК БӘРӘҢГЕ
Катнашалар
Көз – Марина
Әби – Зинфира
Бабай – Мөнирә
Кыз – Светлана
Кияү – Лена
Әни куян – Ямгинә, бала куяннар – Ранис, Нәзилә
Төлке – Азалия
Бүре — Нурислам
Аю – Самир
Тиеннәр – Камилә, Айгизә, Динә
Тычканнар – Айзат, Альмир
Карга – Алишер
Керпеләр – Артур, Никита
Балалар – Ямгинә, Самир, Айгизә
Эт – Нурислам
Мәче – Азалия
Әтәч – Айзат
Авыл күренеше
Урман читендә өй, койма, агачлар, өстәл, самовар
Матур кояшлы көз көне – тын гына авыл көе уйный, таң ата, әтәч кычкыра, сыер мөгери, эт өрә. Өйдән бабай чыга, тирә-якка карана
-Җыр “Әтәч”
Бабай. Маша-Алла, бигрәк матур көн бүген. Аяз, җылы. Бәрәңге алырга бигрәк әйбәт көн. Әбисе, балалар, чыгыгыз, әйдәгез бәрәңге алабыз.
Өйдән әби килеп чыга
Әби. Хәзер, хәзер, сыерымны савып, көтүгә чыгарып җибәрим инде. Оныклар да йоклый әле.
Бабай (ачуланып) Сезнең шул булыр инде. Һич ашыгуны белмисез.
Әби сыер сава. Сыер тик тормый, тибенә. Чиләк авып китә.
Әби. (орышкан була) Әй, Зорька, тик кенә тор, тынычлан.
Савып бетереп сыерны көтүгә чыгарып җибәрә.
Әби. Балалар, торыгыз, юыныгыз. Коймак пешердем. Тәмләп чәй эчеп алыгыз да бабагыз белән бакчага бәрәңге чуплэргэ чыгыгыз.
Бэрэнге турында шигырьлэр сойлэнэ.
Уен. “ Кем кубрэк бэрэнге жыя”
Ата-аналар белэн чэй эчу.
Стихи про зиму на татарском языке | KidsClever
На данной странице собраны познавательные стихи про зиму на татарском, которые познакомят малышей и школьников с удивительными стихами на татарском языке.
Стихи про зиму на татарском языке
ГӨЛ ЯНЫНДА
Чыккан иде Вил
Күңел ачарга,
Ал чәчәкле гөл
Күрде бакчада.
Әй, чәчәкләре
Матур бу гөлнең!..
Кулы берсенә
Сузылды Вилнең.
Яратканын ул
Алды да өзеп,
Тагын үрелде:
Булмый бит түзеп.
Кемнең кулы барды икән?!
Ләкин әйтте гөл:
«Кадерлем, җитәр,
Алай күп өзсәң,
Бар ямем бетәр.
Иртәгә бире
Чыксаң тагын да,
Бер матур чәчәк
Бирермен шунда».
Гөлнең сүзенә
Вил карышмады,
Һәм шуңа гөл дә
Яратты аны.
***
Буран
Урамда — буран,
Мин өйдә торам.
Тәрәзә аша
Тик авыз spielautomaten ерам.
Әй, җил выжылдый,
Буран дуылдый.
Ачулы песи
Кебек мырылдый.
Җиңдем, ди, бугай,
Дуланып шулай.
Әй, бичаракай,
Кыланма болай.
***
Кар яуды
Менә нинди кар яуды:
Ап-ак булды җир өсте.
Чаналарга, чаңгыларга
Җиткереп булмый эшне.
Бөтен дөнья чаж да чож,
Тауда — kasyna online тау шуучылар.
Тау асты да чуп-чуар,
Тау өсте дә чуп-чуар.
Тау башыннан төшкәндә
Мәтәлеп тә китәләр.
Ничек итсә-итәләр,
Барыбер төшеп җитәләр.
Гел шома гына булмый шул,
Кайчакта егылалар.
Егылсалар егылалар,
Алар бит чыныгалар.
***
Рәхмәт сиңа, Кыш бабай,
Безнең белән дус бабай,
Сагынып килеп җиттең,
Яңа ел бүләк иттең.
Берәр яшькә үстердең,
Һәммәбезгә көч бирдең,
Рәхмәт сиңа, Кыш бабай,
Безнең белән дус бабай!
Стихи на татарском про осень
***
Салкын җилләр исә,Тәрәзәгә чиртә.Сап-сары яфракларҖиргә очып төшә.
***
Яратам минСары төсне.Бөтен дөньяАлтын төсле.
***
Сары- сары, сап- сарыАгачның яфраклары.Җил исә, ява яфрак-Көзнең матур чаклары.
***
Урман, кырларгаКилде матур көз.Җәй үтте диепҮкенмибез без.
***
Сары яфраклар коелды,Җәйләр үтте, көз җитте.Тезелешеп җыллы якка,Күлдәге кошлар китте.
***
Көз килде, үләннәр Саргайды, шиңде.Сап- сары яфракларҖиргә сибелде.
***
Көз көннәре бик күңелле,Бик күп җимешләр пешә.Кәбестә, шалкан өлгерә,Алмалар коелып төшә.
***
Көз көннәре бик күңелле,Бик күп җимешләр пешә.Помидор, карбыз өлгерә,Алмалар коелып төшә.
***
Үтте-китте матур җәйләр,Көзләр килеп җиттеләр.Ак каенның яфраклары,Саргаешып киптеләр.Сандугачлар, карлыгачларОчып китте еракка.Торналар да ялга китте,Җылы якка, көньякка.
***
Салкын җилләр исә,Тәрәзәгә чиртә.Сап-сары яфракларҖиргә очып төшә.Сары яфрак беләнБезнең бакча тулган.Кояш та елмаймый – Белмим, нәрсә булган.
***
Яфрак саргайды,Үләннәр шиңде.Ашыкмый гынаАлтын көз килде.Сау бул, ямьле җәйХушыгыз, кошлар.Хәерле юлларТелибез дуслар.
***
Кырлар буш кала,Яңгырлар ява.Җирләр дымлана – Бу кайчак була?
***
Күрәсез, дусларым, көз килде тышта,Озак тормас килер ак тунлы кыш та.Китә башлады инде бездән кошлар,Алар бездән ерак җирләрдә кышлар.
***
Әтием басуга барыпИген ура көн саен.Бик сорагач алып кайтканМиңа да бер комбайн.Нигәдер ул бик кечкенәҮзенеке әнә дәү.Әнием көлә: — Хәзер,- ди –Урырсыз инде икәү.
***
Көзге җил усал,Салкын булса да.Колак-борыннарБераз туңса да.Куркытмый безнеҺичбер суык җил.Һәрвакыт ямьлеБезнең туган ил.
***
Бу бакчада ни үсәме?Бу яшелчә бакчасы.Үсә кыяр, помидорлар,Кәбестәләр – барчасы.
***
Безнең бакчада үсә:Редис, кыяр, кәбестә,Шалкан, бәрәңге, кишерСуган, борыч, чөгендер.
Урамда ак кар яуган,Өй түбәсе агарган.Агач ботаклары бар даЯшел күлмәген салган.Безнең бакчада кошлар даНигәдер сайрамыйлар.Салкын икәнлекне сизепҖим эзләргә очмыйлар.
Башак җыйган чакта кырда,Кечкенә ГөлмиБер симез башак яныннанУзды иелми.Тук башак җирдә тик кенәКалмады ятып.Мыекларын селкеткәләп,Әйтте шул вакыт:-Ник мине, әйбәт башакны,Алмый китәсең?Икмәк кадерен белмәгәнБала икәнсең.Мин бик тә кыйммәтле бөртекСаф алтын кебек.Чәчеп үстерделәр минеКүпме көч түгеп.
Көзге табын-бай табын,Кыяр,карбыз һәм кавын.Телем-телем теленгән,Өем-өем өелгән.Алмалары ал төсле,Балкып туган таң төсле.Капсаң эри авызда,Һәр кисәге бал төсле.
Сары яфраклар коелды,Җәйләр үтте, көз җитте.Тезелешеп җылы яккаКүлдәге кошлар китте.Усак, каен, бөдрә талларЯфракларын койдылар.Чыршы белән карагайларЯшел көе калдылар.Җәен дә бер, көзен дә берЧыршы белән карагай.Энәләре һич коелмыйКыш булуга карамый.Соры куян да агараҖиткәч суык көз көне.Ап-ак була соры туныМамыктай була йоны.
Языковой барьер
| Я не говорю по-татарски. | Мин татарча сойлэшмим. |
| Вы говорите по-татарски? | Сез татарча сойлэшэсезме? |
| Говорите, пожалуйста, помедленнее. | Зинхар, экренрэк эйтегез. |
| Что он (она) сказала? | Ул нэрсэ эйтте? |
| Переводчик. | Тэржемэче. |
| Нам нужен переводчик. | Безгэ тэржемэче кирэк. |
| Понимать. | Анларга. |
| Вы меня понимаете? | Сез мине анлыйсызмы? |
| Я вас понял. | Мин сезне анладым. |
| Повторите, пожалуйста, еще раз. | Кабатлагыз, зинхар, тагын Бер тапкыр. |
| Я изучаю татарский язык | Мин татар телен ойрэнэм |
| Я хочу научиться говорить (читать, писать) по-татарски | Минем татарча сойлэшергэ (укырга, язарга) ойрэнэсем килэ |
| Вы понимаете по-татарски? | Сез татарча анлыйсызмы? |
| Я немного понимаю по-татарски | Мин татарча бераз анлыйм |
| Я немного понимаю, но говорить не могу | Мин бераз анлыйм, лэкин сойлэшэ алмыйм |
| Вы говорите слишком быстро | Сез артык тиз сойлисез |
| Вы очень торопитесь | Сез бик ашыгасыз |
| Повторите, пожалуйста, еще раз | Тагын бер тапкыр кабатлагыз эле |
| Пожалуйста, говорите помедленнее! | Зинһар, акрынрак сойлэгез! |
| Что вы сказали? | Сез ни дидегез? |
| О чем он(а) говорит? | Ул нэрсэ турында сойли? |
| Что он(а) сказал(а)? | Ул ни диде? |
| Скажите, пожалуйста | Эйтегезче (эйтегез эле) |
| Как это называется по-татарски? | Татарча бу ничек дип атала? |
| Хорошо (правильно) ли я говорю? | Мин эйбэт (дорес) сойлимме? |
| Вы говорите хорошо (правильно) | Сез эйбэт (дорес) сойлисез |
| Я не знаю такого слова | Мин андый сузне белмим |
| Вы меня поняли? | Сез мине анладыгызмы? |
| Вы меня хорошо слышите? | Сез мине яхшы ишетэсезме? |
| Повторите, пожалуйста, еще раз | Тагын бер тапкыр кабатлагызчы (кабатлагыз эле) |
| Как произносить это слово? | Бу сузне ничек эйтергэ? |
| Вы произносите это слово правильно | Сез бу сузне дорес эйтэсез |
| Напишите, пожалуйста, это слово по-татарски | Бу сузне татарча языгыз эле |
| Напишите вот на этом листе | Менэ бу биткэ языгыз |
| Как это будет по-татарски? | Татарча бу ничек була? |
| Говорите, пожалуйста, со мной по-татарски | Минем белэн татарча сойлэшегез эле |
| У вас есть русско-татарский словарь? | Русча-татарча сузлегегез бармы? |
| Я хочу найти книжку для изучения татарского языка | Татар телен ойрэну очен бер китап табасы иде |
| Какие учебники нужны для изучения татарского языка? | Татар телен ойрэну очен нинди дэреслеклэр кирэк? |
| У вас есть легкие книги для чтения на татарском языке? | Сездэ жинелрэк укыла торган татарча китаплар бармы? |
| Есть, я вам завтра принесу | Бар, иртэгэ алып килермен |
Обращения
| Здравствуйте! | Исэнмесез! |
| Добро пожаловать, дорогие гости! | Рэхим итегез (хуш килдегез), кадерле кунаклар! |
| К нам приехали гости | Безгэ кунаклар килде |
| Доброе утро! | Хэерле иртэ! |
| Добрый день! | Хэерле кон! |
| Добрый вечер! | Хэерле кич! |
| Познакомьтесь | Таныш булыгыз (танышыгыз) |
| Моя фамилия Хайруллин | Фамилиям Хэйруллин |
| Разрешите представить вам моего товарища (спутника) | Сезне иптэшем (юлдашым) белэн таныштырырга рохсэт итегез |
| Рады с вами познакомиться! | Сезнен белэн танышуыбызга шатбыз! |
| Познакомьтесь, это моя семья: | Таныш булыгыз, бу минем гаилэм: |
| Моя жена, мой муж | Хатыным, ирем |
| Наши дети | Балаларыбыз |
| Наша бабушка, наш дедушка | Эбиебез, бабабыз |
| Наша свекровь, наш свекор | Каенанабыз, каенатабыз |
| Как ваши дела? | Эшлэрегез ничек? |
| Спасибо, хорошо | Рэхмэт, эйбэт |
| Где здесь можно устроиться? | Монда кайда урнашырга була? |
| Где вы остановились? | Сез кайда тукталдыгыз? |
| Мы остановились в гостинице «Казань» | Без „Казан» гостиницасында тукталдык |
| Надолго ли вы приехали? | Сез озакка килдегезме? |
| Зачем приехали? | Ни очен килдегез? |
| Я приехал в командировку | Командировкага килдем |
| Как ваше здоровье? | Сэламэтлегегез ничек? |
| Как поживает ваша семья? | Гаилэгез ни хэлдэ? |
| Вы не очень устали с дороги? | Юлда бик арымадыгызмы? |
[ү]
– мягкий и более огубленный . Близкий к нему звук встречается в русских словах ‘тюк’, ‘кювет’. Произнесите эти слова, придав еще большее огубление (сверните губы в трубочку), и Вы примерно получите искомый звук.
Прослушайте и повторите:
Аудио 02:34- 03:10
Ү авазы- звук ү
Аудио 03:12- 03:50
Күлдә күп балык була, ә чүлдә балык булмый. – В озере бывает много рыбы, а в пустыне рыбы нет.
Үрдәк күп ашарга ярата. Ул үлән ашый һәм тиз үсә. – Утка любит много есть. Она ест траву и быстро растет.
Үткән елны мин үзәккә бардым. Анда бөтенесе үзгәргән. – В прошлом году я ездил в центр. Там все изменилось
Мин үзем дә үзешчән артист кына. – Я и сам всего лишь самодеятельный артист.
Тизәйткеч- скороговорка:
Күпер башында күп күркә,
Күп күркәгә кирәк күп көрпә. – На мосту много индюков, а большому количеству индюков нужно много крупы.
Туган көнең белән!
Туган көнең синең котлы булсын,Туар таңың булсын бәхетле.Язмыш дигәннәре һичкайчан даКүпсенмәсен иде бәхетне.Шатлыкларда үтсен һәрбер көнең,Бәхетле бул гомер-гомергә.Куанычлар сиңа насыйп булсын,Рәхмәтле бул һәр килгән көнгә.(перевод с татарского)С днем рождения тебя поздравляю!Каждый день свой в счастье ты одень,Пусть судьба твоя не пожалеетМного счастья тебе в этот день.Жизнь твою пусть радость наполняет,Счастья ― чтоб на долгие года.Эта радость будет пусть без края,И будь благодарной ты всегда.
Туган көнең белән сине,Безнең кадерле кешебез,Яратып сөйлим сүзне,Озак булсын гомерегез.Бәхетле, матур яшә,Таза бул, кабаланма,Тормышлар гөрләп үтә,Беркайчан да елама.(перевод)С днем рождения тебя,Дорогой наш человек,Говорю тебе любя,Ты живи на свете век.Живи счастливо, красиво,Не болей, не суетись,Пусть проходит жизнь ретиво,Благ тебе всех, улыбнись.
Туган көн белән котлыйм,Күп сүз әйтергә кирәк,Яхшы кәеф белән телимБулырга тагын да бәхетлерәк.Исән-сау булыгыз, бәхетле,Шатлык белән яшәгез,Яшь булыгыз һәм күңелле,Моңсу бердә булмагыз.Һәр көн куанычлар китерсен,Оптимизм һәм уңышлар,Уңай үзгәрешләр күбрәк кертсен,Яхшылыклар да булырлар.(перевод с татарского)Поздравляю с днем рождения!Нужно много слов сказать,И с хорошим настроениемХочу благ всех пожелать.Будьте в здравии, счастлИвы,Жизнерадостны, светлы,Сердцем и душой игривы,Веселы и молоды.Пусть вам каждый день приноситРадость, оптимизм, удачу,Позитива больше вноситИ добро дает в придачу.
Бүген синең туган көнең,Сине чын күңелдән котлыйбыз,Һәм барыбыз бәхет, сәламәтлек,Уңышлар һәм зур мәхәббәт телибез.Шатлык һәм уңайлылык булсын,Синең өеңдә мәңгегә калсын.Шунда ук аңлау урнашсын,Якыннарыбызга игътибар да булсын.Барлык башлангычларда уңышлар телибез,Барлык теләкләрнең үтәлешен сорыйбыз,Бәхет тормышыңа елмайсын,Һәрвакыт шәп кәеф булсын.(перевод в стихах)Сегодня день рождения у тебя,Хотим поздравить искренне, любя,И пожелаем счастья для души,Здоровья, благ всех и большой любви.Пусть радость и комфорт, уют,В дом твой навеки забредут.Поселится там и понимание,Пусть к близким будет и внимание.Успехов во всех начинанияхИ исполнения всех желаний,Удачи, фарта и везения,Всегда крутого настроения. Туган көнең бүген җитте,Бәйрәм бик зур сиңа килде,Яхшы кәеф бүләк итсен,Бар гомердә әйбәт булсын.Күзләр һәрчак балкып торсын,Йөзкәеңдә ирен көлсен,Күңелеңдә кошлар очсын,Тормышыңда уңыш көтсен.Син искиткеч матур кеше,Бәхет, сәламәтлек сиңа,Бар хыяллар синең ашсын,Нәрсә телисең үзеңә.(перевод на русский в стихах)Наступил твой день рождения,Праздник твой к тебе пришёл,Пусть подарит настроение,Пусть все будет хорошо.Пусть глаза всегда сияют,На лице — улыбка, смех,Птички на душе порхают,В жизни ждёт тебя успех.Ты прекрасный человечек,Счастья, здравия тебеИ везенья, благ всех вечных,Все, что хочешь ты себе. Туган көнең бүген җитте,Бәйрәм бик зур сиңа килде,Яхшы кәеф бүләк итсен,Бар гомердә әйбәт булсын.Күзләр һәрчак балкып торсын,Йөзкәеңдә ирен көлсен,Күңелеңдә кошлар очсын,Тормышыңда уңыш көтсен.Син искиткеч матур кеше,Бәхет, сәламәтлек сиңа,Бар хыяллар синең ашсын,Нәрсә телисең үзеңә.(перевод на русский в стихах)Наступил твой день рождения,Праздник твой к тебе пришёл,Пусть подарит настроение,Пусть все будет хорошо.Пусть глаза всегда сияют,На лице — улыбка, смех,Птички на душе порхают,В жизни ждёт тебя успех.Ты прекрасный человечек,Счастья, здравия тебеИ везенья, благ всех вечных,Все, что хочешь ты себе
Туган көнең бүген җитте,Бәйрәм бик зур сиңа килде,Яхшы кәеф бүләк итсен,Бар гомердә әйбәт булсын.Күзләр һәрчак балкып торсын,Йөзкәеңдә ирен көлсен,Күңелеңдә кошлар очсын,Тормышыңда уңыш көтсен.Син искиткеч матур кеше,Бәхет, сәламәтлек сиңа,Бар хыяллар синең ашсын,Нәрсә телисең үзеңә.(перевод на русский в стихах)Наступил твой день рождения,Праздник твой к тебе пришёл,Пусть подарит настроение,Пусть все будет хорошо.Пусть глаза всегда сияют,На лице — улыбка, смех,Птички на душе порхают,В жизни ждёт тебя успех.Ты прекрасный человечек,Счастья, здравия тебеИ везенья, благ всех вечных,Все, что хочешь ты себе.
Почта, телефон
| Правильно ли я записал ваш адрес? | Адресыгызны дорес яздыммы? |
| Дайте ваш адрес. | Адресыгызны бирегезче (эйтегезче). |
| Где принимают бандероль? | Бандерольне монда кабул итэлэрме? |
| Будьте добры, дайте конверт с маркой. | Маркалы конверт бирегезче. |
| Покажите мне открытки с видами города. | Шэһэр куренешлэре белэн открыткалар бирмэссезме? |
| Мне нужно отправить письмо. | Минем хат жибэрэсем бар. |
| Мы будем вам писать. | Без сезгэ язачакбыз. |
| Жду (ждем) ваших писем. | Сезнен хаталарыгызны котэм (котэбез). |
| Где ближайший телефон-автомат? | Ин якын телефн-автомат кайда? |
| Алло, кто говорит? | Алло, кем сойли? |
| Позовите к телефону (фамилия). | Телефонга (фамилия+не) чакырыгыз. |
| Я вас плохо слышу. | Мин сезне начар ишетэм. |
| Одну минуту! Подождите у телефона! | Бер минут, телефон янында котеп торыгыз. |
Встреча, приветствие, знакомство – тут вы найдете подходящие слова для того что бы познакомиться с человеком, поздороваться или договориться о встрече, и все это на татарском языке.
Язык – слова, которые помогут вам лучше разобрать, что говорит собеседник.
Счет – перевод и правильное звучание счета на татарском языке, от 1 до миллиарда.
Свойства – слова и словосочетания, которые помогут вам охарактеризовать человека по его внешним и психологическим особенностям.
Цвета – произношение и перевод цветов и оттенков.
Черты характера – с помощью слов, которые здесь представлены вы сможете описать черты характера любого человека или свои.
Время – перевод слов, которые напрямую связанны со временем.
Произношение – фразы и слова, которые помогут вам узнать у местных жителей, правильное ли у вас произношение татарского, так же вы сможете попросить написать то или иное слово на бумажке или объяснить, как правильно произносить интересующие вас слова.
Знакомство – перечень фраз, благодаря которым вы сможете начать знакомство.
Обращение – слова, которые помогут начать беседу или позвать кого-то.
Поздравление – все, что нужно для поздравления на татарском языке.
Приглашение — слова, которые помогут вам пригласить человека в гости.
Прощание – список прощальных слов и фраз.
Благодарность, просьба – если вам нужно отблагодарить человека или о чем-то попросить, в этом разделе вы найдете подходящие слова.
Извинение, согласие, отказ – слова, которые помогут вам в разной форме согласиться в чем-то с собеседником, отказать ему или попросить за что-то извинение.
Гостиница – если вы прибыли в Татарстан надолго, вам наверняка придется снять номер в гостинице, с этой задачей и на протяжении всего проживания, вам поможет справиться этот раздел.
Парикмахерская – слова, с помощью которых вы сможете объяснить, какую вы предпочитаете стрижку.
Сон – словосочетания, которые иногда приходиться употреблять перед сном.
Город – список фраз, которые помогут вам найти в городе все что нужно, узнав у прохожих куда идти или, где находиться то или иное здание.
Путешествие – Если вы путешествуете по Татарстану, этот список слов точно вам не раз пригодиться. С помощью них вы узнаете куда лучше сходить, какая история у того или иного здание или памятника, и так далее.
Транспорт – слова связанные с арендой транспорта, поездками на автобусах, поездах и другом виде транспорта.
Ресторан – проголодавшись, вы, захотите плотно покушать, но, не зная татарского языка, вы не сможете даже позвать официанта и заказать блюдо. Для таких случаев создана эта тема.
Почта, телефон – вам нужно пополнить карточку телефона, отправить посылку, или просто узнать, что-то в почтовом отделении? Тогда открывайте этот раздел, и вы точно найдете подходящие слова.
Путешествие
| Мы хотели заказать через ваше агентство номер в отеле. | Сезнен агентлыгыгыз аша без отельдэ (кунакханэдэ) номер сорарга телибез. |
| Где получить въездную (выездную) визу? | Кайда килер очен (китэр очен) виза алып була? |
| Можно ли продлить визу? | Визаны озайтып буламы? |
| Как называется это гора? | Бу тау ничек атала? |
| Какова высота горы? | Таунын биеклеге купме? |
| Ведете ли вы дневник путешествия? | Сез сэяхэт кондэлеген алып барасызмы? |
| По какой дороге мы поедем? | Без кайсы юлдан барачакбыз? |
| Мы были в дороге три (четыре) дня. | Без юлда оч (дурт) кон булдык. |
| Вы любите плавать? | Сез йозэргэ яратасызмы? |
| Вам нравится купаться по утрам? | Сезгэ иртэнге коену ошыймы? |
| Какова численность населения этого города? | Бу шэһэрдэ купме халык яши? |
| Как называется этот остров? | Бу утрау ничек атала? |
| Кому нужно предъявить паспорт? | Паспортны кемгэ курсэтергэ? |
| Вот мой паспорт. | Менэ минем паспортым. |
| Как погода? | Һава торышы ничек? |
| Какая сейчас температура? | Хэзер температура купме? |
| Какая погода будет завтра? | Иртэгэ һава торышы нинди булыр? |
| Где можно посмотреть расписание движения поездов (самолетов, пароходов)? | Поездлар (самолетлар, пароходлар) йору тэртибен каян белешеп була? |
| По этой реке пароход ходят? | Бу елгада пароходлар йорилэрме? |
| Есть ли на этой реке электростанция? | Бу елгада гидроэлектростанциялэр бармы? |
| Когда вы возвращаетесь домой? | Сез оегезгэ кайчан кайтасыз? |
| Откуда вы родом? | Сез кайдан? |
| Здесь собрались туристы из разных стран? | Монда торле иллэрдэн килгэн туристлар жыелган. |
| Где автобус для туристов? | Турисларга автобус кайда? |
| Какова программа экскурсии? | Экскурсия программасы нинди? |
| Нам нужен гид. | Безгэ гид кирэк. |
В городе
| Я (мы) первый раз в этом городе. | Мин (без) бу шэһэрдэ беренче тапкыр. |
| Как вам понравился город? | Сезгэ шэһэр ошадымы? |
| Какой герб вашего города? | Шэһэрегезнен гербы нинди? |
| Что означает этот герб? | Герб нэрсэне анлата? |
| Где находится дом № 5. | 5 нче йорт кайда урнашкан? |
| Что это за здание? | Бу нинди бина? |
| Что помещается в этом здании? | Бу бинада нэрсэ урнашкан? |
| Когда построено это здание? | Бу бина кайчан салынган? |
| Когда был построен этот мост? | Бу купер кайчан салынган? |
| Кому поставлен этот памятник? | Бу һэйкэл кемгэ куелган? |
| Отсюда прекрасный вид? | Моннан матур куренеш? |
| Как пройти в ближайший парк? | Ин якын парка ничек барып була? |
| Пойдемте по этой аллее. | Бу аллея буйлап барыйк. |
| Как называется центральная площадь города? | Шэһэрнен узэк мэйданы ничек атала? |
| Проводите нас до площади, пожалуйста. | Сез безне мэйданга кадэр озата алмассызмы? |
| Я иностранеци не знаю города. | Мин чит ил кешесе һэм шэһэрне белмим. |
| Где находится турецкое посольство? | Торек посольствосы кайда урнашкан? |
| Как проехать на мясной (рыбный, цветочный, фруктовый, овощной, воскресный) рынок? | Ит (балык, чэчэк, жилэк-жимеш, яшелчэ, ял коне) базары ничек барып була? |
| Как называется эта улица? | Мы урамнын исеме ничек? |
| Где главная улица? | Баш урам кайда? |
| Как найти улицу Декабристов? | Декабристлар урамын ничек табып була? |
| Когда построена эта мечеть (церковь)? | Бу мэчет (чиркэу) кайчан салынган? |
| Куда ведет это шоссе? | Бу шоссе кайда алып бара? |
Поздравления с Наврузом на азербайджанском языке
Hamının Novruz bayramı mübarək olsun!
Поздравляю всех с праздником Новруз !
Bir şeyi qeyd etmək istəyirəm. Bu günlər, əxlaqi həlakət və fəsad vasitəsi yox, Allaha yaxın olmaq vasitəsi olması gərəkir. Beləliklə, bu günlərdə, digər günlərdən artıq, haram işlərdən çekinməliyik.
Нужно не забывать, что в эти праздничные дни мы не должны совершать грехов, мы должны быть ближе к Аллаху. В эти дни от грехов нужно держать дальше, чем в остальные дни.
Arzum budur novruzda qüsse-qemin yox olsun,üreklerden getsin buz,sevgi payın çox olsun! Novruz Bayramınız Mübarek!
Желаю, чтобы в Новруз твоя печаль исчезла, чтобы ваши сердца растаяли и наполнились любовью! Поздравляю с праздником Новруз байрам!
Ezizinem yaz gelsin,yaz gelsin Bahar gelsin,bu Novruz bayramında qem getsin,sevinc gelsin! Novruz Bayramınız Mübarek!
Мои дорогие, пусть придет весна, пусть в этот праздник Новруз все горести уйдут и счастье придет! Поздравляю вас с праздником Новруз!
Sevgi dolu nur dolu Novruz qarşılayaq,qoy bu bahar yaz boyu gün saçsın parlaq-parlaq! Novruz Bayramınız Mübarek!
Наполненные любовью и светом, давайте встретим Новруз, пускай солнце светит ярко-ярко в эти весенние дни! С праздником Новруз!
Geldi bahar bayramı,ilin gözel bayramı,qedemlerin xoş olsun Novruza deyir hamı.Novruz Bayramınız Mübarek!
Пришел весенний праздник, лучший праздник в году, пусть с Новрузом к вам придет счастье! С праздником Новруз!
Yetişdi bahar yene,Bahardır yene,getsin ayazlı günler,gelsin novruzum yene! Novruz Bayramınız Mübarek!
Снова пришла весна, снова пришли ясные дни, пусть снова наступит Новруз! С праздником!
Bu bahar bayram geler,toy geler,nişan geler,Novruzun görüşüne el geler oba geler. Novruz Bayramınız Mübarek!
Этот весенний праздник идет, будет много свадеб и обручений, со всех мест придут люди, чтобы отпраздновать Новруз. С Праздником Новруз Байрам!
[һ]
Һ авазы- звук һ
– фарингальный звук. Он образуется в глотке и произносится с придыханием. Близкий к нему звук есть в английском языке: hat, hand, hare. В русском языке наиболее близким звуком можно считать в словах халат, холодок, если произнести его без гортанного призвука. Нужно помнить, что татарский более заднего, глоточного происхождения.
Прослушайте и повторите:
Аудио 06:08- 06:50
Аудио 06:54- 07:20
Җөмһүриятебездә зур йөкле автомобильләр ясыйлар. – В нашей республике делают большегрузные автомобили.
Һәр егетнең яхшы һөнәре булырга тиеш. Таһир – игенче. – У каждого парня должна быть хорошая профессия. Тахир- хлебороб.
Шәһәребездә һәйкәлләр күп. Галимҗан Ибраһимовка да бер һәйкәл куелыр инде. – В нашем городе много памятников. И Галимджану Ибрагимову поставят когда-нибудь памятник.
Дополнительные упражнения
Произнесите по несколько раз каждый ряд:
ак-әк, аз-әз, ат-әт, ар-әр, ам-әм;
ак-әк, ук-үк, аз-әз, уз-үз, укы-үке;
он-өн, ом-өм, ок-өк, ас-әс-ус-үс-ос-өс;
жи-җи, же-җе, жу-җу;
ун-уң, ан-аң, ин-иң;
хам-һәм, хас-һәс, хат-һава.
- Звуки, обозначаемые одинаковыми буквами татарского и русского алфавита
Сложности звуковой системы татарского языка не исчерпываются специфическими татарскими буквами. Кроме этого существует разночтение общих букв для татарского и русского алфавитов.